این فعالیت‌های آسان که بر گوش دادن، تعامل و داستان‌گویی متمرکز شده‌اند، فرزندان شما را در تمام طول روز حتی در خانه اجتماعی می‌کنند.
کودکان به طور طبیعی با حضور فیزیکی در میان کودکان دیگر یاد می گیرند که معاشرت کنند. اما، وقتی بچه ها به دلیل بیماری یا تعطیلی مدارس نمی توانند با همسالان خود باشند، چه می شود؟ چگونه می توانند مهارت های اجتماعی را از خانه بیاموزند تا آنها را از مهدکودک تا دانشگاه راهنمایی کنند؟
جاکلین شلیسکی ، یک روانشناس بالینی و مادر سه فرزند، از جمله یک کودک مهدکودکی که به دلیل همه گیری ۱۹COVID- طی تعطیلی مدارس، فرزندش در خانه آموزش دیده است، می‌گوید: «همه می‌توانند خواندن، نوشتن و ریاضیات را از خانه یاد بگیرند. اگرچه ایده‌آل نیست، اما شدنی است، اما مهارت‌های اجتماعی به طور طبیعی برای بچه‌ها از طریق مدل‌سازی و تجربه‌ای که وقتی در یک محیط کلاس درس و در زمین بازی هستند یا با بزرگسالان دیگر مانند معلمان تعامل دارند، به دست می‌آورند.»
مهارت های اجتماعی چیست؟
به گفته انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، مهارت های اجتماعی توانایی های آموخته شده برای تعامل مناسب در موقعیت های مختلف اجتماعی است. اینها شامل مواردی مانند دوست یابی ، حل تعارضات بین فردی، ارتباطات، و تنظیم احساسات و رفتار می شود.
در زمان مهدکودک ، مهارت‌های اجتماعی به بلوک‌هایی تبدیل می‌شوند که بچه‌ها به آنها کمک می‌کنند تا در دنیای اطراف خود حرکت کنند. اینها چند مورد بزرگ است که کودکان در محیط کلاس یاد می گیرند:
- چگونه با ناامیدی کنار بیاییم
- نشان دادن احساسات
- نحوه پاسخگویی به افراد (به غیر از خانواده)
- به نوبت انجام دادن
- برقراری تماس چشمی
- گوش دادن بدون میان حرف پریدن
- جوانمردانه بازی کردن
- اشتراک گذاری
- پذیرش برد یا باخت (چگونه یک “ورزشکار خوب” باشیم)
- آداب و احوالپرسی مناسب
در حالی که افراد قادر به انجام همه این کارها به صورت مجزا نیستند، والدین می توانند با شرکت در بازی های هدفمند در خانه که می تواند به همان اندازه برای آگاهی اجتماعی آنها مفید باشد، آنچه را که بچه ها از دست می دهند را جبران کنند.
فرانسین زلتسر، روانشناس کودک در لانگ آیلند، نیویورک می‌گوید :«چیزی به سادگی داشتن یک بازی مجازی با یک همکلاسی می‌تواند برای فرزند شما بسیار آموزنده باشد.. در طول یک تماس ویدیویی، بچه ها باید تماس چشمی برقرار کنند، نوبت خود را رعایت کنند و با زبان بدن نشان دهند که دارند گوش می دهند. به این ترتیب، دکتر زلتسر می گوید شما می توانید تعاملات حضوری و مجازی روزانه خود را به لحظاتی قابل آموزش تبدیل کنید.
اما، آموزش می تواند بیشتر هدفمند و مبتنی بر فعالیت باشد. در زیر برخی از فعالیت های مهارت های اجتماعی وجود دارد که می توانید با فرزندان خود در خانه انجام دهید. آنها را امتحان کنید و از آن لذت ببرید.
چشم انداز
دکتر شلیسکی می گوید:«این یک فعالیت آسان است که تماماً در مورد شناسایی احساسات و افکار دیگران است و می‌توانید آن را زمانی که با فرزندتان تلویزیون یا فیلم تماشا می‌کنید، انجام دهید.دکمه پاز را فشار دهید و به فرزندتان بگویید: “به نظر شما او در حال حاضر چه احساسی دارد؟ آنها به چه فکر می کنند؟” اجازه دهید فرزندتان پاسخ دهد و سپس می‌توانید پاسخ خود را نیز ارائه دهید: «فکر می‌کنم آنها احساس ترس دارند، چون تحت تعقیب قرار می‌گیرند» یا «فکر می‌کنم احساس خوشحالی می‌کنند زیرا می‌بینم که باران قطع می‌شود و می‌توانند بیرون بروند.»
دکتر شلیسکی می افزاید: «مهم است که اجازه دهید فرزندتان تشخیص افکار و احساسات دیگران را تمرین کنند. شما همچنین می توانید این کار را در حین انجام فعالیت های مانند بازیگری انجام دهید. می توانید یک نمایش عروسکی داشته باشید و ازعروسک ها بخواهید در مورد احساسات و افکار خود با یکدیگر صحبت کنند. دایناسور خوب ، شگفت‌انگیزان(The Incredibles) و درون بیرون (Inside Out)گزینه‌های عالی فیلم برای صحبت از طریق احساسات و عواطف هستند .
بازی شخصیت
دسته ای از اسباب بازی ها مانند عروسک های باربی را بیرون بیاورید و از آنها بخواهید وانمود کنند که با یکدیگر صحبت می کنند. شاید شما یک آشپزخانه اسباب بازی دارید و شخصیت های شما می توانند وانمود کنند که کیک می پزند و یک جشن تولد خیالی با هم برگزار کنند.
از زبانی مانند “وقتی تولد دوستش است به او چه می گویید؟” استفاده کنید. سپس به پاسخ فرزندتان گوش دهید و پاسخ دهید: “درست است، ما می گوییم تولدت مبارک!”
اگر فرزند شما کسی است که برای کمک به خاموش کردن شمع‌ها به جلو می‌پرد، این زمان را به بازی با اسباب‌بازی‌ها اختصاص دهید که کودکی که تولد اوست چه احساسی دارد زمانیکه این اتفاق می‌افتد. دکتر شلیسکی می افزاید: «از این بازی به عنوان راهی برای کار روی چیزهایی استفاده کنید که احساس می کنید فرزندتان به کمک بیشتری در آنها نیاز دارند.»
گرفتن نوبت
حتی برای کسانی که فقط یک فرزند دارند، همچنان می توانید با فرزندان خود به نوبت تمرین کنید. اسباب‌بازی مورد علاقه‌ای را بیرون بیاورید که شاید فقط در مناسبت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد یا یک وسیله منحصربه‌فرد پیدا کنید که بچه‌های شما همیشه می‌خواهند آن را لمس کنند، مانند دوربین. می‌توانید آن را به یکی از بچه‌ها بدهید و بگویید می‌توانند به مدت پنج دقیقه از آن استفاده کنند و سپس یک تایمر تنظیم کنید و وقتی نوبت آنها تمام شد، آن را به خواهر و برادرهای دیگر بدهید.
بازی های رومیزی
نه تنها که انجام بازی‌های رومیزی احتمالاً واضح‌ترین راه برای تمرین و تشویق مهارت‌های اجتماعی است، بلکه واقعاً بهترین چیز برای شماست. دکتر شلیسکی می گوید که انجام یک بازی به مهارت های اجتماعی زیادی نیاز دارد از جمله:
- صبر در انتظار و نوبت گرفتن
- مذاکره در مورد اینکه چه کسی اول می رود (یا شما کدام شخصیت یا رنگ هستید)
- موافقت و پایبندی به قوانین
- ورزشکار خوب بودن (چه در برد و چه در باخت)
دکتر شلیسکی توصیه می کند مطمئن شوید که بازی برای سن کودک شما مناسب است; اگر خیلی سخت باشد یا دستورالعمل های زیادی داشته باشد، کودک شما خسته می شود و تسلیم می شود و مهارت هایی را که واقعاً می خواهید از بازی به دست بیاورد را جذب نمی کند. بنابراین بهتر است بازی در وهله اول ساده و سرگرم کننده باشد.
بازی های مجازی
این یک مفهوم بدیهی است که با یک دوست از طریق تلفن یا رایانه “بازی” کنید، اما بسیاری از فعالیت های اجتماعی را می توان به طور همزمان از داخل خانه خود انجام داد و می تواند همان حس “با هم بودن” را به فرزندانتان بدهد. رنگ آمیزی و هنر و کاردستی راه هایی هستند که کودک شما می تواند همزمان با دوستش انجام دهد. آنها می توانند با یکدیگر در مورد آنچه که روی آن کار می کنند صحبت کنند و احتمالاً گفتگوهای جانبی نیز خواهند داشت.
دکتر زلتسر می‌گوید: « زمانی که فرزندان ما در پارک یا در زمان استراحت به سر می‌برند، می‌توانند بدون توجه کامل به همسالان خود یا درگیر شدن با آنها، در بازی‌های گروهی شرکت کنند». آموزش از راه دور و ارتباطات مجازی به کودکان می آموزد که چگونه به نوبت صحبت کنند، چگونه سوال بپرسند تا در گفتگو شرکت کنند و چگونه به طور مداوم از احوالپرسی مانند «سلام» و «خداحافظ» استفاده کنند».
طرح سوال
طرح سوال را می توان به صورت مجازی با کودک و دوستش در خانه و یا فقط با کودک در خانه انجام دهید. به جای اینکه به فرزندتان بگویید وسایلی را پیدا کند که در خانه شما پراکنده هستند، معمایی بیابید که فرزندتان باید با دوستش حل کند. یک معمای مثال ممکن است این باشد: “من در شکل ها و اندازه های مختلف هستم، می توانید من را در آشپزخانه یا حمام پیدا کنید، و می توانید من را گرم یا سرد تنظیم کنید، من کیستم؟” (پاسخ سینک!)
اگرچه ممکن است کار کمی برای شما لازم باشد، اما فرزند شما و دوستانش این فرصت را خواهند داشت تا روی مهارت های همکاری خود با این بازی کار کنند. دکتر زلتسر می‌گوید: «این یک فرصت عالی برای فرزند شما است که واقعاً با شخص دیگری همکاری کند».
ترجیح می‌دهید
ترجیح می‌دهید یک بازی احمقانه است که به بچه‌ها اجازه می‌دهد در حالی که از تخیل و خلاقیت خود استفاده می‌کنند، بخندند و رها باشند. فرزند شما باید دو عبارت مسخره یا عجیب را بیان کند، که شما (یا دوستی که به صورت مجازی بازی می کند) را وادار می کند پاسخی را بدون توجه به اینکه چقدر مسخره است انتخاب کنید.
این بازی باعث ایجاد خنده می شود، اما همچنین کودکان را تشویق می کند که خارج از چارچوب فکر کنند و سوالات بعدی را بپرسند. شما هرگز نمی دانید در هنگام بازی در مورد چه موضوع یا احساساتی ممکن است شروع به بحث کنید! (برخی از موارد مورد علاقه برای شروع کودکتان که می توانند بعد از پایان بازی چت های بعدی جالبی داشته باشند، عبارتند از: “آیا ترجیح می دهید بتوانید پرواز کنید یا نامرئی باشید؟” یا “آیا ترجیح می دهید در گذشته زندگی کنید یا در آینده؟” “)
هیولای رنگی را بخوانید
در هیولای رنگی ، احساسات به عنوان رنگ مورد بحث قرار می‌گیرند و هر رنگ یک شیشه می‌گیرد که در آن نگهداری می‌شود تا هیولا بتواند با تمام احساسات ترکیبی خود احساس راحتی بیشتری کند. وقتی به صفحه رنگ‌های سازمان‌دهی شده در شیشه‌ها رسیدید، سعی کنید در مورد هر رنگ بحث کنید (مثلاً زرد شادی است، آبی غم است، سبز آرام است) و بگویید چه چیزی آن روز به شما احساس “زرد” داده است و سپس چه چیزی باعث شده است آن روز احساس “آبی” کنید.
این نه تنها به کودک شما کمک می کند تا احساسات خود را راحت تر به بحث بگذارد (شاید آنها از صحبت کردن در مورد چیزی که در تلویزیون شنیده اند می ترسند) بلکه می تواند به کودک شما نشان دهد که تشخیص بسیاری از احساسات مختلف در یک روز اشکالی ندارد – و اینکه بزرگسالان نیز طیف مشابهی از احساسات را دارند.
حل مسئله
این یکی ممکن است نیاز به برنامه ریزی داشته باشد. وسایلی مانند:
- گیره کاغذ
- فنجان های پلاستیکی
- توپ های پنبه ای
- نوار
- چوب بستنی
- یادداشت های چسبناک
- نی های کاغذی
می توانید هر چیزی را که ندارید یا چیزهایی که در خانه دارید جایگزین کنید. سپس فرزندتان را راهنمایی کنید تا با وسایلی که پیش رو دارد مشکلات را حل کند.
برخی از اعلان‌های حل مسئله می‌تواند این باشد: یک اسلاید برای فیگورهای کوچک طراحی کنید، یک رمپ پرش برای ماشین‌ها ایجاد کنید و بلند ترین برجی را بسازید که می توانید. ببینید تخیل آنها را به کجا می برد! (این را در یک بازی مجازی امتحان کنید و ببینید که فرزند شما و دوستانش به تنهایی چه چیزی به دست می آورند.)
نگه داشتن بالون
برای این کار به یک بادکنک نیاز دارید. کودک خود را تشویق کنید تا از افتادن بادکنک به زمین بدون گرفتن یا نگه داشتن آن جلوگیری کند. (در برخی تمرینات شمارش اضافه کنید. به آنها بگویید که چند بار باید از افتادن آن به زمین جلوگیری کنند.) این برای بازی با خواهر و برادر خوب است زیرا آنها باید با هم کار کنند تا بادکنک را ایمن نگه دارند.
گفتن داستان های کوتاه
مهارت هایی که با این فعالیت تمرین می شود شامل گوش دادن، پیروی از دستورالعمل ها، صبر، نوبت گرفتن، نادیده گرفتن عوامل حواس پرتی ها، همکاری و نشان دادن همدلی است. ابتدا یک دسته از فلش کارت ها با موضوعات داستانی که می خواهید با فرزندتان بحث کنید ایجاد کنید. چند ایده:
- خاطره تابستانی مورد علاقه
- تعطیلات مورد علاقه
- بهترین ایده برای جشن تولد
- رویایی که روزی دیدی
بعد یک کارت انتخاب کنید، یک تایمر تنظیم کنید (دو تا پنج دقیقه) و داستان خود را بگویید. (کودکانی که در ادامه موضوع، حفظ تمرکز یا ارائه جزئیات بیش از حد مشکل دارند، ممکن است از این فعالیت سود ببرند.)
پس از اینکه فرزندتان داستان خود را گفت، با خلاصه کردن آنچه که او گفته است، نشان دهید که به آن گوش می‌دهید و برای کمک به او توضیح دهید تا در مسیر موضوع خود بماند. اکنون زمان آن است که به فرزندتان نشان دهید چگونه همدلی کند (مثلاً “این باید برای شما ناامید کننده بوده باشد” یا “می توانم ببینم احساسات شما ممکن است وقتی دوست شما این را گفت آسیب دیده باشد”). اگر کودک شما برای شروع به کمی هیجان نیاز دارد، این کار را از طریق بازی فنجان های تلفن برای سرگرمی بیشتر انجام دهید.
تمرین کرم کتاب
این فعالیت جایزه دریافت می کند زیرا کودک شما را تشویق می کند در تمام ساعات روز مطالعه کند .کتابی با کلمه‌ای انتخاب کنید که اغلب تکرار می‌شود.هر زمان که کلمه ای تکرار در داستان به میان می آید کودک شما باید بپرد! این کار کودک شما را تشویق می‌کند که توجه کند و گوش دهد – البته فعالیت بدنی نیز می کنند.
سخن پایانی
مهارت‌های اجتماعی در کودکان موضوعی مهم و حیاتی‌ست که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. به راحتی با انجام بازی‌های مختلف با کودک می‌توانید این مهارت‌های اجتماعی را در خانه به او آموزش دهید. در این مقاله برخی از روش‌های ساده را معرفی کردیم. قطعا روش‌های دیگری هم وجود دارد. شما هم روش‌های پیشنهادی خود را در بخش دیدگاه‌ها برای ما بنویسید.